Jeuk

[Koter]

Tekenbeet

Bij een tekenbeet moet je niet meteen naar de dokter rennen uit vrees voor de ziekte van Lyme. Als het insect binnen de 24 uur wordt verwijderd, is de kans op besmetting. erg klein Het komt er  wel op aan om de teek zo snel mogelijk weg te halen. Gebruik hiervoor een speciale tekentang en controleer oft er geen stukjes van de pootjes achterblijven in de huid. Merk je op dat een een tekenbeet, verkleurt, pijn doet of dat er een ronde cirkel rond verschijnt? "Dan moet je wel even langs de dokter", zegt Matthieu Clarysse van het Rode Kruis in het Radio 1-programma 'Nieuwe Feiten'.

Op de speciale site www.tekenbeten.be wordt aangeraden om je lichaam steeds grondig te controleren na een uitje in de natuur. Verwijder teken altijd in één beweging, zonder te draaien of het insect plat te duwen. Volg de zone rond de beet een maand lang op. Vraag om medisch advies als er veranderingen (een kring rond de beet, roodheid,...) merkbaar zijn.

Wespensteek

Bij een prik van een wesp wordt weleens aangeraden om suiker op de wonde te doen. Dat zal niet zoveel helpen: als de wesp de angel verliest, is het volgens Clarysse belangrijker om net onder de insteekplaats naar boven te drukken. Gebruik geen pincet om aan de angel te trekken. Hiermee zou je het resterende gif in je wonde kunnen drukken. Angel verwijderd? Maak de wonde schoon met warm water en koel ze vervolgens af met ijs (in een handdoekje gerold). Zo zal zowel de zwelling als de pijn afnemen. Lukt het je niet om de angel te verwijderen, raadpleeg dan de huisarts.

Volgens het Rode Kruis is een wespensteek  - ondanks de pijn en jeuk - meestal onschuldig. Een zalf met met menthol, aloë vera of calendula kan de irritatie wegnemen. Heb je een wespensteek in je mond? Zuig dan op ijs om de zwelling weg te nemen en bel de hulpdiensten (112) als de zwelling toeneemt. Bij een allergische reactie (ademhalingsproblemen, misselijkheid, heesheid,...), waarschuw je onmiddellijk de hulpdiensten. En omdat voorkomen altijd beter is dan genezen: sla niet als een gek naar wespen, want dan is de kans groot dat ze het op jou gemunt hebben.

Muggenbeet

De ene heeft er last van, de andere minder tot niet. Muggen hebben hun voorkeur voor bepaalde lijfgeuren, zo schrijft Bart Knols in zijn boek 'Mug'. Het heeft dus niets te maken met 'zoet bloed', zoals men wel eens zegt, wel met een cocktail van verschillende chemicaliën die muggen aantrekken of net afstoten. Knoflook eten helpt niet, bier drinken evenmin. Om muggenbeten te voorkomen, kan je een een anti-muggenmiddel met DEET, picaridine of PMD (paramenthaandiol) gebruiken. Toch gebeten? Je kan de jeuk verminderen door met een ijsblokje in een washandje over de wonde te wrijven of er de achterkant van een koude lepel tegen te houden.

Volgens Thomas Maselis temper je de jeuk als je de beet onmiddellijk behandelt met een zuur. Denk aan deppen met azijn of citroen. "Dit zuur kan het gif neutraliseren. Eens het gif werkt, is dit niet meer effectief.  Hoe moeilijk het ook is: probeer niet te krabben. Dat zal het gif activeren en verspreiden, met meer irritatie en soms blijvende bultjes tot gevolg. Cortisonezalf kan helpen om de ontsteking te verminderen." Er zijn ook apparaatjes, zoals de 'bite away' waarmee je een muggenbeet even 'opwarmt'. Die gebundelde warmte voorkomt dat je lichaam histamine, dé boosdoener als het om jeuk en zwelling gaat, aanmaakt. De apparaatjes helpen, maarwél alleen als je net gestoken bent. Bovendien zijn ze niet heel goedkoop (denk: zo'n 29 euro) en gaan ze niet zo lang mee.

Processierups

De processierups, volledige naam eikenprocessierups, is het voorstadium van een nachtvlinder. Ze gaan 's nachts in groep op zoek naar voedsel, vandaar de naam 'processie'. Door de klimaatopwarming zijn er steeds meer van deze beestjes. Dankzij het mooie weer van de voorbije maanden ontwikkelen ze zich dit jaar extra snel. Vooral in Noord-Limburg en de Antwerpse Kempen, de warmste delen van ons land, zijn ze met velen.

Vooral de haartjes die ze achterlaten, veroorzaken heel wat ellende: je kan tot twee weken later een netelige jeuk ervaren. Een cortisonezalf biedt soelaas, maar als die uitgewerkt is keert de jeuk gewoon heviger terug. Pech: zelfs haartjes van zeven jaar oud kunnen jeuk veroorzaken. Ook luchtwegenproblemen zijn mogelijke symptomen. Probeer vooral niet te krabben en spoel de irritatie af met koud water. Een benauwd gevoel of oogklachten? Ga dan meteen langs bij je huisarts. De gouden tip van Maselis: "Hier is voorkomen beter dan genezen, er bestaat geen wondermiddel tegen het effect van de scherpe haartjes in de huid. Draag lange mouwen, een hoed en zet je tent niet op onder eikenbomen."

Berenklauw

Geen insect, wel een plant die heel wat ongemakken kan veroorzaken. A als je in contact komt met het sap van de Berenklauw, kan je ernstige brandwonden oplopen. Het sap bevat een bijtende stof bevat die reageert met de stralen van de zon. Overvloedig afspoelen met koud water is de boodschap. Daarna ga je best langs bij de huisdokter. Die zal een zalf voorschrijven om de pijn te bestrijden. Hij geeft nog mee dat het bij twijfel steeds beter is om het advies van een dokter te vragen. Ben je tussen de brandnetels gevallen, met alle jeuk van dien? Dan kun je niet veel doen behalve wachten tot het overgaat. Dat ongemak is gelukkig snel voorbij.

Kwallenbeet

Het is een mythe dat plassen op de wonde helpt tegen de pijn en ontgift. Wel doen: spoel de zone af met warm water van de kraan. Zo zal je het gif inactiveren. Ook Linda Temmerman, huidarts in het Gentse ziekenhuis Maria Middelares, zegt dat plassen effect mist. "Urine zal de huid wat prikkelen, waardoor je de jeuk van de beet even wat minder voelt." Kwallen in de Noordzee kunnen enorm veel jeuk veroorzaken, maar ze zijn niet gevaarlijk: "Daarvoor is het hier te koud. Gevaarlijke kwallen heb je enkel in de Indische en Atlantische Oceaan." Is de pijn ondraaglijk, dan kan een zalf op basis van cortisone de ontsteking verzachten.